نکات کاربردی در معاینه کودکان
نکات مهم و کاربردی در معاینه کودکان
کودکان جدیدترین نسل هر جامعه‌ای محسوب می‌شوند و دارای خصوصیات و ویژگی‌های اخلاقی متفاوتی می‌باشند. به همین دلیل شرح‌حال گرفتن و معاینه یک کودک معمولاً با بزرگسالان متفاوت خواهد بود. کودکان روحیه حساس‌تری دارند و هر حرکت اشتباهی در معاینه آن‌ها می‌تواند تشخیص بیماریشان را دشوارتر کرده و معمولاً کودک در این حالت با پزشک همکاری نخواهد کرد. پس اگر می‌خواهید به‌عنوان یک پزشک، اطفال در روند معاینه با شما بهتر همکاری کنند، نیاز است که به چند نکته مهم و کاربردی حین معاینه نمودن کودکان توجه کافی را داشته باشید. در زیر نکات مهم در خصوص معاینه کودکان را نام‌برده‌ایم:
گشاده‌رویی و مهربانی با کودک
کودک معمولاً شمارا به‌عنوان فردی ناشناخته و بیگانه تلقی می‌کند. معمولاً کودکان از پزشک می‌ترسند و در حین ملاقات با او ممکن است دچار استرس شوند. این کاملاً طبیعی است. حال برای اینکه بتوانید به کاهش ترس و اضطراب کودک کمک کنید، باید با گشاده‌رویی و لحنی آرام با او صحبت کنید. چون کودک وقتی ببیند که پزشک فردی مهربان و خوش‌رو است، دیگر ترسی نخواهد داشت و بهتر با او همکاری خواهد کرد.
معرفی نمودن خود
در روند معاینه اطفال باید حتماً خود را از همان ابتدا معرفی کنید. چون کودک شما را به‌خوبی نمی‌شناسد و ممکن است والدین نیز شما را کامل معرفی نکرده باشند. پس حتماً در همان ابتدای معاینه کودکان، خود را معرفی کنید؛ مثلاً بگویید من پزشک اطفال هستم و قرار است با همکاری یکدیگر بیماری تو را درمان کنیم. همچنین در طول روند معاینه از کودک نیز بخواهید که خود را معرفی کند. حتی می‌توانید او را با اسم کوچک صدا بزنید. چون این‌گونه می‌تواند بهتر به شما اطمینان کند.
جایزه دادن
این مشکل که کودک از شما نترسد و به شما اعتماد کند، معمولاً در همان مرحله اول معاینه حل خواهد شد؛ اما گاهی اطفال با پزشک همکاری نمی‌کنند، یا اصلاً به او اجازه نمی‌دهند که معاینه را آغاز کند. علاوه بر این گاهی نیز کودک لجبازی می‌کند و یا با گریه کردن و رفتارهایی از این قبیل، مانع از انجام معاینه می‌شود. در این صورت بهترین راهکار جایزه دادن خوراکی، اسباب‌بازی و … به او می‌باشد. برای مثال باید به کودک بگویید اگر اجازه دهد صدای قلب او را گوش کنید در پایان یک شکلات خوشمزه به او هدیه می‌دهید. یا برفرض مثال اگر بگذارد شما با واردکردن چوب به دهان او وضعیت گلویش را بررسی کنید، به او یک بادکنک خواهید داد. پس در معاینه کودکان به این نکته مهم نیز توجه نمایید.
جدا نکردن کودک از والدین
معمولاً کودکان وقتی در حضور والدین معاینه شوند احساس بهتری خواهند داشت. چون این‌گونه استرس آن‌ها کاهش‌یافته و بهتر می‌توانند درروند معاینه با پزشک همکاری کنند. پس تا حد امکان کودک را از والدینش جدا نکنید و اجازه دهید آن‌ها نیز به همراه او در اتاق معاینه حضورداشته باشند.
توضیح دادن روش معاینه
وقتی از کودک بخواهید که اجازه دهد به معاینه او بپردازید، ممکن است کمی بترسد. چون او نمی‌داند شما قرار است دقیقه چه‌کار کنید و حتی ممکن است احساس خطر نماید. به همین دلیل برای اینکه پذیرش کودک برای معاینه نمودن بیشتر شود، باید حتماً روند کار را برای او توضیح دهید. برای مثال باید به او بگویید که قرار است یک دستگاه ضربان سنج بر روی سینه او قرار دهید تا با این کار بتوانید نبض قلب او را بسنجید. پس توضیح دادن حین معاینه کودکان بسیار مهم است.
چند حرکت اشتباه در شرح‌حال گیری و معاینه کودکان
شرح‌حال گیری و معاینه نمودن کودکان شاید در ابتدا ساده به نظر برسد؛ اما حتی با خواندن چند نکته گفته‌شده در بالا نیز می‌توان درک نمود که این کار تا چه اندازه دشوار است. چون کودکان با بزرگسالان متفاوت هستند و بدون شناخت کافی آن‌ها، نمی‌توان انتظار داشت روند معاینه خوب پیش برود. گاهی متخصصین اطفال بدون شناخت کافی از کودکان مرتکب حرکات اشتباهی در طول معاینه می‌شوند که در آن صورت دیگر نمی‌توان انتظار همکاری از اطفال را داشت. اگر حرکت اشتباهی در طول معاینه از سوی پزشک صورت بگیرد، معمولاً نمی‌توان آن را جبران کرد و این می‌تواند بر روی روند درمان کودک نیز تأثیرات منفی بگذارد. در زیر چند مورد از مهم‌ترین حرکات اشتباه هنگام معاینه کودکان را نام‌برده‌ایم:
لمس کودک با خشونت
کودک به‌خودی‌خود حتی اگر بالطافت و مهربانی نیز او را لمس کنید، بازهم ممکن است از شما بترسد. حال فرض کنید با رفتاری ناپسند و با خشونت کودک را لمس کنید! چه اتفاقی می‌افتد؟ بله کودک قطعاً وحشت خواهد کرد. حال از کودکی که وحشت کرده است می‌توان انتظار اعتماد مجدد به پزشک را داشت؟ قطعاً خیر! پس با نهایت لطافت و مهربانی کودک را در حین معاینه لمس کنید.
اشتباه در مورد سن و جنسیت کودک
یک حرکت بسیار اشتباه دیگر در معاینه کودکان اشتباه نمودن در خصوص سن و جنسیت کودک می‌باشد. بهتر است از قبل از سن و جنسیت کودک مطلع شوید. اگر هم اطلاعی ندارید بهتر است در خصوص سن و جنسیت او زیاد صحبت نکنید تا دچار اشتباه نشوید. کودکان در خصوص سن و جنسیت خود بسیار حساس هستند. اگر سن آن‌ها را کوچک‌تر از چیزی که هستند بگویید یا جنسیتشان را برعکس بیان کنید، قطعاً برایشان ناخوشایند خواهد بود.
بی‌حرمتی به حیای ذاتی کودک
دیگر رفتار اشتباه در معاینه کودکان بی‌حرمتی به حیای ذاتی آن‌ها می‌باشد. برای مثال بدون اجازه آن‌ها نباید نقاط حساس بدنشان را لمس کنید. علاوه بر این اگر نیاز است لباس‌هایشان را بیرون بیاورند، باید در خصوص دلیل این کار به آن‌ها کاملاً توضیح دهید. چون بدون توضیح اگر چنین درخواستی از آن‌ها داشته باشید، ممکن است احساس خطر کنند. پس بی‌حرمتی به حیای ذاتی کودک را می‌توان از اشتباه‌ترین حرکات یک پزشک در حین معاینه کودکان به‌حساب آورد.
